ซอฟต์ พาวเวอร์ (Soft Power) คือ สิ่งที่มีอิทธิพลต่อการเผยแพร่ ทำให้ผู้คนมีส่วนร่วม การเปลี่ยนแปลงความคิด การเปลี่ยนแปลงค่านิยม การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม หรือทัศนคติของผู้อื่น โดยที่ไม่ได้บังคับ หรือพูดง่ายๆในภาษาชาวบ้าน คือ ใช้ซอฟต์ พาวเวอร์ (Soft Power) ทำให้โด่งดังและเป็นที่ชื่นชอบ แล้วเขาอยากจะติดตามเราเอง โดยไม่ได้บังคับ
ยกตัวอย่างเราดูหนัง ฟังเพลง ดูซีรีย์ จากประเทศอเมริกาหรือเกาหลี ทำให้เรารู้สึกชื่นชอบ ซึมซับวัฒนธรรมและการใช้ชีวิตของคนในประเทศเขา ทำให้ประเทศที่เผยแพร่ซอฟต์ พาวเวอร์ นั้นมีอิทธิพลต่อความคิดของเรามาโดยไม่รู้ตัว เพราะความชื่นชอบทำให้เราอยากไปเที่ยว ไปลองทานอาหาร ลองใช้สินค้า หรือไปใช้ชีวิตที่นั่นดู
อะไรบ้างที่เป็น ซอฟต์พาวเวอร์
สิ่งที่จะเป็น ซอฟต์พาวเวอร์ นั้น พิจารณาได้จากความโดดเด่น แข็งแรง มีภาพลักษณ์ที่ดี มีชื่อเสียงและความมีอิทธิพลต่อระดับนานาชาติ
แล้วซอฟต์พาวเวอร์ มีอะไรบ้าง? ซอฟต์พาวเวอร์ มีหลายอย่าง เช่น วัฒนธรรม ธุรกิจ การเมืองการปกครอง การศึกษา ภาษา วิทยาศาสตร์ แนวคิดปรัชญาการดำเนินชีวิต แฟชั่น ความบันเทิงอย่างเช่นภาพยนตร์ เพลง รายการทีวีต่างๆ อาหาร สถานที่ท่องเที่ยว ศิลปะ สื่อสิ่งพิมพ์ เกมออนไลน์ การ์ตูน บุคคลที่มีอิทธิพล เป็นต้น ซึ่งมักจะสามารถทำเงิน และก่อให้เกิดอิทธิพลต่อประเทศอื่นๆนอกเหนือจากประเทศเป็นต้นกำเนิดสิ่งที่เป็น soft power ด้วย
ยกตัวอย่างประเทศที่มี Soft Power เป็นอันดับต้นๆของโลก เช่น ประเทศสหรัฐ โด่งดังเรื่องข่าวสาร ภาพยนตร์ Hollywood ซีรีย์ รวมถึงเพลงสากล เพลงป๊อบสไตล์อเมริกัน การเผยแพร่วัฒนธรรมแบบอเมริกันอย่างกว้างขวางและเป็นที่ชื่นชอบของคนทั่วโลก ทำให้ประเทศสหรัฐใหญ่เป็น Soft Power อันดับหนึ่งที่มีอิทธิพลต่อคนทั่วโลก
ประเทศอังกฤษ ภาษาอังกฤษเป็นภาษาสากลที่คนใช้เยอะที่สุดในโลก
ประเทศเยอรมัน มีค่านิยมว่า “รถเยอรมัน” คือของดีมีคุณภาพ ใช้แล้วดูดีมีระดับ มีคลาส
ประเทศญี่ปุ่น คือ Soft Power อันดับหนึ่งของเอเชีย เด็กๆเอเชียมักเติบโตมากับการ์ตูนญี่ปุ่น และสินค้าญี่ปุ่น คือของมีชื่อเสียงและคุณภาพ
ประเทศเกาหลี ใช้บันเทิงเกาหลีเป็นซอฟต์พาวเวอร์ ภาพยนตร์และซีรีย์เกาหลีหลายเรื่องที่ส่งออกทั่วโลก squid game โด่งดังมากในหลายประเทศ ศิลปินเพลง K-pop เป็นที่ชื่นชอบของเด็กๆในเอเชียและกลุ่มผู้ฟัง K-pop ทั่วโลก การเต้น cover เป็นกลุ่มเลียนแบบนักร้อง การอยากเป็นนักร้อง k-pop การจ่ายเงินซื้อของหรือไปดูคอนเสิร์ตเพื่อสนับสนุนศิลปิน อยากลองไปเที่ยว ลองทานอาหารเกาหลี ไปทำงานที่ประเทศเกาหลี อยากศัลยกรรมเพื่อให้สวยตามมาตรฐานความงามแบบเกาหลี เป็นต้น
ซอฟต์พาวเวอร์ของไทยในเวทีโลก
แล้วประเทศไทยเราล่ะมีจุดเด่นอะไรบ้าง? ชาวต่างชาติชอบประเทศไทยเรื่องไหน? Soft power ของไทยที่โดดเด่น ตัวอย่าง เช่น วัฒนธรรม อาหารไทย การท่องเที่ยว การนวด มวยไทย ละครไทย ภาพยนตร์ไทย เทศกาลสงกรานต์ ดาราไทย เป็นต้น จะเห็นได้ว่าสิ่งเหล่านี้สามารถทำเงินเข้าประเทศไทยได้มาก ยิ่งเป็นที่รู้จักเป็นวงกว้างมาก เป็นที่ชื่นชอบ และมีกิจกรรมระหว่างประเทศมากเท่าไหร่ก็ยิ่งมีอิทธิพลเท่านั้น
สำหรับประเทศไทยแล้วถือว่า ตำแหน่ง Soft power นั้นยังไม่ได้อยู่อันดับต้นๆของโลก แต่ก็มีหลายอย่างที่ไทยเราโดดเด่นในหลายๆเรื่อง เช่น
การท่องเที่ยวไทย สถานที่ท่องเที่ยวของไทยติดอันดับต้นๆของโลกตลอด เช่น กรุงเทพ เชียงใหม่ พัทยา ภูเก็ต
อาหารไทย นักท่องเที่ยวทุกคนถ้าพูดถึงประเทศไทยต้องนึกถึง เมนูต้มยำกุ้ง และผัดไท ร้านอาหารไทยก็เป็นที่นิยมในต่างประเทศเช่นกัน
ด้านบันเทิง ซีรีย์ไทย โดยเฉพาะซีรีย์วายของไทย ก็ทำให้ดาราไทยหลายคนเป็นที่ชื่นชอบในต่างประเทศ จัดแฟนมิตติ้งกันเป็นว่าเล่น หนังไทยที่ดังในต่างประเทศ เช่น สิ่งเล็กๆที่เรียกว่ารัก ฉลาดเกมส์โกง องค์บาก ต้มยำกุ้ง ชัตเตอร์ กดติดวิญญาณ สัปเหร่อ และยังมีอีกหลายๆเรื่อง รวมถึงละครไทยหลายเรื่อง ทำให้คนดูต่างชาติที่ชื่นชอบ ต่างมาท่องเที่ยว ตามมาพบปะนักแสดงนำลองใช้สินค้า และตามรอยสถานที่ถ่ายทำในเรื่องเป็นจำนวนมาก
ตัวอย่างข้างต้นเป็นเพียงยกตัวอย่างสั้นๆเพื่อให้เห็นภาพเท่านั้น ยังมีอีกหลายสิ่งหลายอย่าง และบุคคลหลายคนที่สร้างชื่อเสียงให้ประเทศไทยแต่ไม่ได้กล่าวถึง
แล้วเราต้องทำอย่างไรให้ความเป็นไทยเฉิดฉายในเวทีโลก
การที่ ซอฟต์พาวเวอร์ของไทย จะไประดับโลกนั้นต้องทำให้มีภาพลักษณ์ที่ดี เอกชนแข็งแกร่ง ภาครัฐส่งเสริม มีการประสานงานและสนับสนุนกัน ทั้งด้านนโยบาย คุณภาพ ต้นทุน การวิจัย การประชาสัมพันธ์ การประสานระดับนานาชาติ ซึ่งด้านเอกชนไทยมีศักยภาพสูงมาก แต่หากภาครัฐลงมาช่วยหนุนก็จะช่วยให้ Soft Power ของไทยให้ไปไกลระดับโลกได้มากขึ้น
ในระดับคนทั่วไปอย่างเราก็ช่วยสร้างซอฟต์พาวเวอร์ของไทยได้เหมือนกัน เช่น การช่วยเผยแพร่ความเป็นไทยให้ชาติอื่นได้รู้จัก การเคารพทรัพย์สินทางปัญญา ไม่ซื้อหรือดูของเถื่อน การซื้อของลิขสิทธิ์ทำให้คนผลิตมีกำลังใจ ได้รับผลตอบแทนและมีต้นทุนในการไปต่อยอดสิ่งใหม่ๆที่สร้างสรรค์และดีขึ้นกว่าเดิม เป็นต้น
